1

Διαδροµή ΙΙ – Τα µυστήρια των βράχων στο Πάπιγκο

Τα πετρώµατα που συνθέτουν τη γεωλογική δοµή στην Ήπειρο είναι ιζηµατογενή και ανήκουν κυρίως στη γεωτεκτονική ενότητα της Ιόνιας ζώνης ενώ στα βόρεια και ανατολικά συναντάµε ιζήµατα της ζώνης της Πίνδου και µαγµατικά πετρώµατα.

Η γεωλογική ιστορία της ευρύτερης περιοχής της Πίνδου αρχίζει πριν από 200 εκατοµµύρια χρόνια περίπου στην αρχή της Ιουρασικής εποχής µε τον σχηµατισµό πετρωµάτων βιοχηµικής οργανογενούς προέλευσης. Τότε, στο Κατώτερο Ιουρασικό, άρχισε η δηµιουργία δολοµιτών και ασβεστόλιθων η οποία συνεχίστηκε, µε µικρές διαφοροποιήσεις ως προς το περιβάλλον ιζηµατογένεσης (βάθος, χηµικές διεργασίες, τεκτονική), µέχρι το Ανώτερο Ηώκαινο πριν από 35 εκατοµµύρια χρόνια.

Στο τέλος του Ηωκαίνου οι συνθήκες ιζηµατογένεσης άλλαξαν απότοµα και αρχίζει νέος, διαφορετικός κύκλος ιζηµάτων και τα ιζήµατα ονοµάζονται κλαστικά. Είναι η περίοδος σχηµατισµού του φλύσχη από εναλλαγές αργίλων, ιλυόλιθων, ψαµµιτών και κροκαλοπαγών. Μετά από τη χέρσευση της περιοχής και τη δηµιουργία των βουνών, νέα πετρώµατα σχηµατίζονται από τις διεργασίες της διάβρωσης και της αποσάθρωσης.

Κατά τη διάρκεια του γεωλογικού παρελθόντος έντονες γεωδυναµικές διεργασίες έλαβαν χώρα και προκάλεσαν παραµόρφωση των πετρωµάτων. Από το διαρκές πλησίασµα των λιθοσφαιρικών πλακών, της Αφρικανικής κάτω από την Ευρασιατική, ιζήµατα και µαγµατικά πετρώµατα που ονοµάζονται οφιόλιθοι, συµπιέζονται και ωθούνται προς την επιφάνεια για να δηµιουργηθούν στη συνέχεια οι οροσειρές. Στη διάρκεια του Πλειστόκαινου (2 εκατοµµύρια – 10.000 χρόνια πριν) η περιοχή της Τύµφης ήταν καλυµµένη κατά διαστήµατα από παγετώνες και εναλλασσόµενα παγετώδη και µεσοπαγετώδη περιβάλλοντα. Οι γρήγορες ανοδικές κινήσεις συνδυασµένες µε την ισχυρή κατακόρυφη διάβρωση µορφοποίησαν δύο από τα οµορφότερα και βαθύτερα φαράγγια παγκοσµίως που διασχίζονται από τους οµώνυµους ποταµούς Βοϊδοµάτη (ή Βίκο) και Αώο.

Ακολουθώντας τη γεωλογική θεµατική διαδροµή, που ξεκινά από το χωριό Μεγάλο Πάπιγκο και µε βόρεια κατεύθυνση καταλήγει στην κορυφή Κούλα (1560µ.), ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να µάθει πολλά από τα µυστικά που κρύβουν µέσα τους οι βράχοι και ευρύτερα το γεωλογικό υπόβαθρο της περιοχής.